SERMAYE ŞİRKETLETİNDE KÂR PAYI DAĞITIMI KISITLAMASINA GETİRİLEN İSTİSNALAR
17 Mayıs 2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Geçici 13’üncü Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ” (“Tebliğ”) aynı tarihte yürürlüğe girmiştir. Böylece, 7244 sayılı Torba Kanun ile Sermaye Şirketlerinde Kâr Payı Dağıtımına İlişkin Getirilen Sınırlamaların istisnaları belirlenmiştir.
Daha önceki notlarımızda duyurmuş olduğumuz üzere, sermaye şirketlerinde kâr payı dağıtımına sınırlama getirilmesi hususu ilk olarak Ticaret Bakanlığı’nın Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne (“TOBB”) gönderdiği 31.03.2020 tarihli yazıda gündeme gelmiş idi. Söz konusu yazı üzerine, TOBB 01.04.2020 tarihinde ticaret odalarına bir yazı göndermiş ve Covid-19 salgını nedeniyle sermaye şirketlerinin özkaynaklarını korumasının önemine işaret edip Ticaret Bakanlığı’nın kâr dağıtımının sınırlı tutulması yönündeki genel kurul gündem maddesinin, kamunun iştiraki olan şirketler hariç olmak üzere, tüm şirketlere duyurulmasını talep etmiş idi.
Sonrasında, 17 Nisan 2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7244 sayılı Torba Kanun ile Türk Ticaret Kanunu’na, yukarıda değinilen duyuru ile paralel, geçici bir madde eklenmiştir. Buna göre, kamunun doğrudan veya dolaylı olarak yüzde %50’sinden fazlasına sahip oldukları hariç olmak üzere, sermaye şirketlerinin 30/09/20201 tarihine kadar:
- dağıtabilecekleri nakit kâr payı tutarı 2019 yılı net dönem kârlarının en fazla %25’i olabilecek,
- geçmiş yıl kârları ve serbest yedek akçeler dağıtıma konu edilemeyecek, ve
- genel kurullar yönetim kurullarına kâr payı avansı dağıtımı yetkisi
Ayrıca Torba Kanun’un yürürlük tarihinden önce 2019 yılı hesap dönemine ilişkin kâr payı dağıtımı kararı almış sermaye şirketlerine ilişkin olarak, henüz pay sahiplerine ödeme yapılmamışsa veya kısmi ödeme yapılmışsa, 2019 yılı net dönem kârının %25’ini aşan kısma ilişkin ödemelerin 30.09.2020’ye kadar erteleneceği hükmü getirilmiştir.
İlgili maddede, Ticaret Bakanlığı’nın kapsama giren sermaye şirketlerine ilişkin istisnalar ile uygulamaya dair usul ve esasları belirlemeye yetkili olduğu belirtilmiştir. İşte, Tebliğ bu çerçevede söz konusu istisnalar ile uygulamaya dair hususları ortaya koymaktadır.
Tebliğ, Türk Ticaret Kanunu madde 462 uyarınca iç kaynaklardan yapılacak sermaye artırımında kâr payı dağıtımına ilişkin sınırlamaların uygulanmayacağını belirtmekte ve aşağıdaki istisnaları da sıralamaktadır:
- (i) Kısa çalışma ödeneğinden ve/veya (ii) ücretsiz izne ayrılanlardan nakdi ücret desteğinden yararlandırılanları istihdam edenler ile (iii) Hazine destekli kredi kefaleti kullanan ve halen kapanmamış kredi borç bakiyesi bulunanlar hariç, 120 bin TL ve altında kâr payı dağımı kararı alınan şirketler,
- Pay sahiplerince, dağıtımına karar verilen kâr payının yarısından fazlasının, kanun hükümleri çerçevesinde başka bir sermaye şirketine olan sermaye taahhüt borcunun nakden ve defaten ifasında kullanılması şartıyla, kâr payı dağıtımı karar alınan şirketler,
- Pay sahiplerince, dağıtımına karar verilen kâr payının, imzalanan kredi sözleşmeleri veya proje finansman sözleşmeleri kapsamında 30 Eylül 2020 tarihi sonuna kadar muaccel hale gelen yükümlülüklerinin ifasında nakden kullanılması şartıyla, kâr payı dağıtımı karar alınan şirketler2.
Yukarıda belirtilen durumlar istisna kapsamında yer alacak olup, 7244 sayılı Kanun ile getirilen sınırlamalara tabi olmayacaklardır.
Önemle belirtmek gerekir ki, yukarıda sayılan kapsamda yer alan şirketlerin genel kurullarında kâr dağıtımını konusunun görüşülebilmesi için öncesinde Ticaret Bakanlığı’ndan uygun görüş alınması gereklidir. Başvurularda genel kurul yapılmasına ilişkin yönetim organı kararının noter onaylı örneği, şirketin hesap dönemine ilişkin finansal durum tablosu ile kâr veya zarar tablosu sunulacak olup, buna ilave olarak söz konusu şirketin istisna kapsamında olduğunu tevsik edici Tebliğ’de belirtilen belgeler de eklenecektir.
Başvuru üzerine Ticaret Bakanlığı’nın ne kadar süre içerisinde cevap vereceği yönünde Tebliğ’de bir açıklık bulunmamaktadır. Tebliğ’den anladığımız, uygunluk görüşü alınmadan kâr payı dağıtımı hususunun genel kurulda görüşülemeyeceği olduğu için uygunluk görüşünün mutlaka önceden alınmasının gerekli olduğudur. Genel kurul yapıldıktan sonra alınacak bakanlık görüşünün etkisi hukuken tartışmalı olacaktır.
Ayrıca, Tebliğ uyarınca dağıtılması öngörülen kâr payı tutarının, Vergi Usul Kanunu’na göre tutulan kayıtlarda bulunan kâr dağıtımına konu kaynakların toplam tutarını aşamayacak olduğunu belirtelim.
Son olarak, Tebliğ’e eklenen hüküm ile Torba Kanun’un yürürlük tarihinden önce kâr payı dağıtım kararının alındığı ama henüz ödeme yapılmadığı veya kısmi ödeme yapıldığı durumda, 30.09.2020 tarihi sonuna kadar ertelenen kâr payı ödemesi için faiz tahakkuk ettirilmeyeceği düzenlenmiştir.
* * *
Yukarıdaki bilgiler ışığında, Tebliğ ve uygulama ile ilgili herhangi bir sorunuz olması halinde bizimle irtibata geçmenizi rica ederiz.

